Ze zdrowiem psychicznym jest podobne jak ze zdrowiem fizycznym – w zależności od problemu należy udać się do właściwego specjalisty. Psychoterapia różni się ze względu na nurty: poznawczo-behawioralny, psychodynamiczny, systemowy, Gestalt itd. Każdy nurt psychoterapeutyczny jest bardziej lub mniej skuteczny w leczeniu wybranych zaburzeń, ale o tym w innym artykule. Przez wiele lat prób i błedów próbowano leczyć uzależnienie rozumiejąc je jako objaw konfliktów wewnętrznych, lęków, zaburzeń osobowościowych czy rodzinnych. Oczywiście wymienione zaburzenia mogą bardziej predysponować do rozwoju uzależnienia u człowieka, to niemożliwe jest wyleczenie uzależnienia jedynie znajdując odpowiedź na pytanie „dlaczego piję/biorę?”.

Czym różni się klasyczna psychoterapia od terapii uzależnień?

„Zwykła” psychoterapia, niezależnie od nurtu, koncentruje się na lepszym samopoznaniu, rozwiązaniu bieżących problemów poprzez przyglądaniu się swojemu życiu, motywach podejmowanych decyzji i ich konsekwencjom oraz zagrożeń. Uczy rozwiązywania konfliktów, poprawnej komunikacji, radzenia sobie z emocjami w taki sposób, aby nie utrudniały one życia. Psychoterapia ta skierowana jest do osób, które cierpią na depresje, nerwice, zaburzenia lękowe, trudności w relacji z innymi ludźmi, które mają problemy w komunikacji, zaburzenia odżywania. Wymienione schorzenia mogą występować również u osoby uzależnionej lub nadużywającej substansji psychoaktywnych, ale w takiej sytuacji najpierw trzeba skupić się na leczeniu uzależnienia. Dlaczego?

Osoba uzależniona jest zagubiona. Ma trudności w rozumieniu siebie i świata z powodu mechanizmów, w jakich funkcjonuje. Koncentracja terapii na przyczynach picia może przynieść odwrotne skutki – zamiast ograniczyć picie, osoba uzależniona, nie radząc sobie z pojawiającymi się emocjami, próbuje wyregulować je nałogowymi zachowaniami. Psychoterapia uzależnień przede wszystkim skupia się na kontrolowaniu abstynencji, rozpoznawaniu i radzeniu sobie z głodem alkoholowym czy narkotykowym. Terapia ma pomóc w rozpoznawaniu przyczyn głodów oraz ma uczyć nowych form zaspokajania swoich potrzeb emocjonalnych w sposób inny niż za pomocą używek. Osoby uzależnione podczas terapii skupiają się na rozwijaniu umiejętności rozpoznawania własnych stanów emocjonalnych oraz typowych dla uzależnienia zniekształceń poznawczych, które utrudniają konfrontację ze swoim problemem. Nabywają umiejętności kontrolowania swoim uczuć i myśli w sposób bezpieczn dla abstynencji.

Dlaczego warto skorzystać z pomocy specjalisty psychoterapii uzależnień w leczeniu uzależnienia?

Psychoterapeuta, mimo swoich kwalifikacji i wiedzy, bez odpowiedniego przygotowania, nie jest w stanie zrozumieć funkcjonowania osoby uzależnionej w jej mechanizmach i schematach. Metody, jakimi pracuje psychoterapeuta, moga być niedostosowane do problemu uzależnienia, co może powodować pogłębianie się zaburzenia, zamiast jego leczenie. Dlatego tak ważne jest udane się do właściwego specjalisty z problemem uzależnienia. Specjalista terapii uzależnień wie jak pracować na początku drogi leczenia, jak i w późniejszym, pogłebionym etapie terapii. Rozumie mechanizm uzależnienia, wpływ funkcjonowania osoby uzależnionej na bliskich i członków rodziny. Koncentruje się na diagnozowaniu treści poznawczych i emocjonalnych utrudniających zmianę oraz na konstruktywnej zmianie myślenia i radzenia sobie z emocjami.

Nie ma przeciwwskazań do skorzystania z pomocy „zwykłego” psychoterapeuty w momencie utrzymywania długotrwałej abstynencji i aktywnym trzeźwieniu z problemami, które wykraczają poza kompetencje terapeuty uzależnień.